Kada je Crna Gora postala nezavisna država, posebno se pažljivo pratio klupski fudbal i posebno su se željno iščekivala evropska takmičenja da vidimo gdje smo i koliko možemo u konkurenciji sa većima i razvijenijima. Duboko u sebi smo priželjkivali epilog u kom su naši timovi hit, željeli smo utakmice u kojima sa ”underdog” pozicije u kontinuitetu pravimo iznenađenja i gdje fudbalska Evropa priča o maloj Crnoj Gori i njenim hrabrim klubovima.
Petnaest godina kasnije od prvog izlaska u Evropu i magije fudbalskog kluba Zeta na Ajbroksu protiv Glazgov Rendžersa, Zeta je u trećoj (beton) ligi, a crnogorski fudbal zabetoniran na samom dnu fudbala na Starom kontinentu. Ljetnji izlasci u Evropu ne služe više da se nadamo, ne služe više da očekujemo senzacije, da pozicioniramo naše igrače u odnosu na velikane klupskog fudbala, već samo da podvučemo crtu, tugaljivo konstatujemo da je naš fudbal na aparatima i da ga uz jutarnju kafu i dokolicu, oplakujemo. Uz to, da selektori najboljih klubova iz prošlih sezona dobiju otkaze ili podnesu ostavke.
Broj klubova u evropskim takmičenjima se sveo na potpuni minimum. Dok na primjer, klubovi iz Srbije imaju zagarantovano mjesto u Ligi Šampiona i jedno mjesto u kvalifikacijama, naši klubovi imaju ukupno tri mjesta u svim takmičenjima. Sa nivoa kvalifikacija smo se sveli na nivo pretkvalifikacija, pa je preostalo samo da izgubimo definitivno i status povlašćenog u tim okršajima sa klubovima iz egzotičnih destinacija. Ovakvu sudbinu sa nama ne dijele ni oni koje smo do skoro redovno izbacivali na Evro-sceni, klubovi iz BIH, obzirom da Zrinjski, Željezničar, Sarajevo i Borac Banja Luka imaju reprektabilne mečeve sa respektabilnim rivalima.
Fudbal se zaista igra svuda i postao je globalni proizvod, ali to bi trebalo da nam ide u prilog, a ne da bude završni čin tragedije našeg najpopularnijeg sporta. Arsenal iz Tivta je bio tragičan pred svojim navijačima, uz razvijene sumnje u regularnost utakmice, po davno oprobanom receptu, kladi se protiv sebe, jer jedino je tako sigurno. Budućnost kao najtrofejniji klub ponižena u pretkvalifikacijama za Ligu Šampiona, potom dvostruko nadigrama od strane makedonske Struge, za opravdanu tugu pod Goricom. Na kraju Sutjeska, stavila tačku na I, debaklom u Andori, gdje ni 2 gola razlike iz prvog meča nijesu bila dovoljna za prolaz.
Naravno da bi se moglo u nedogled analizirati i negativno komentarisati stanje u našem klupskom fudbalu, ali je od analize bolje tražiti rješenja. Jasno je da će svi prije svega upirati prstom u savez i klubove, ali postoji tu još nekoliko mentalitetskih, alternativnih faktora koji u većoj mjeri vrše negativan uticaj na cjelokupnu problematiku.
Prije svega, ulaganja u fudbal su speicifična, uglavnom deficitarna i pogrešna. Jako je malo ljudi koji svoj novac daju crnogorskom sportu, samim tim i fudbalu, pa se preživljavanje velikog broja klubova svodi na državne jasle, opštine, državne firme. Gdje god je toga, proces je usporen, jer politika stoji u pozadini svega. Depolitizacija sporta je najveći i poslednji korak koji ćemo morati preći na putu ka nekom boljem sportskom vremenu.
Onog momenta kada uprave i trenere ne budemo birali u partijskim krugovima, kada klima u klubovima ne bude zavisila od izbora i njihovih rezultata, sportski radnici će biti rasterećeniji i vjerovatno će na poslu biti oni koji su za njega kompetentniji, a ne oni koji su podobni, poslušni i dio političke mašinerije.
Dalje, jako se malo ulaže u rad sa mlađim kategorijama, u sistematski rad sa nečim što je budućnost crnogorskog fudbala. To stvara poziciju da naša djeca napuštaju Crnu Goru čim se ukaže prilika, u potrazi za nekom zdravijom sredinom u kojoj se brže i bolje napreduje. U našim klubovima dakle, ostaje onaj kadar koji nije imao gdje drugo. Situacija bi znatno bila bolja kada bi se ulagalo u nauku, kada bi trenažni proces bio savremeniji, obogaćen dijegnostikom po svim pitanjima, kada bi se vidjelo da postoji namjera da plodove uberemo nekad kasnije, a ne baš sada i odmah.
U čitavoj priči, ne smijemo zaboraviti ni to da se beznađe najbolje liječi trenutnim dobitkom. Teško se to dokazuje, nezahvalno je te teme i otvarati, ali sve češće se priča o namještanju utakmica kao redovnoj pojavi u našoj fudbalskoj zbilji. Ne samo u evropskim takmičenjima, već i tokom ligaškog karavana. Tako se stvara i betonira paradigma da se fudbal ne igra zbog fudbala, zbog publike, već zbog sitnog interesa koji obično bude privremen i proklet. Sve bi se to nekako i dalo sakriti da nema ovih međunarodnih ispita, za koje smo godinama unazad, sakupljali manje bodova od onoga što je dovoljno za prelaznu ocjenu.
Do kada ovako i kako naprijed teško ćemo odgovoriti, jer malo je ljudi spremnih da rade za opšte, a ne samo za svoje dobro.
